Tradycja i zamiłowanie do jednoosobowej formy wypowiedzi sięga w Słupsku lat siedemdziesiątych. Pierwsze monodramy realizuje Antoni Franczak z młodymi pasjonatami teatru – Jerzym Karnickim i Ryszardem Hetnarowiczem (1972). Ich bezsporną wartość artystyczną uznali cenieni w Polsce krytycy gatunku tacy, jak choćby, nieżyjący już – Tadeusz Burzyński.

Warto w tym miejscu przytoczyć fragment jego artykułu sprzed 35 lat:

O Ryszardzie Hetnarowiczu i Jerzym Karnickim trzeba napisać razem i jeszcze dodać nazwisko tego trzeciego – Antoniego Franczaka. Pracują we trzech, we trzech przyjechali i wywieźli ze Zgorzelca trzy nagrody indywidualne i jedną zespołową. Byli szlagierem imprezy (…). Ich teatrzyk ma ambicje być sceną współczesną i w formie, i w treści, choć jedna z dwu propozycji może zadziwić. Bo proponować współczesnemu widzowi „Satyra…” Kochanowskiego – to na pierwszy rzut oka szaleństwo. Chłopcy ze Słupska dowiedli jednak, że renesansowa literatura nie całkiem się zdezaktualizowała, co raz nas szalenie bawiło, raz znowu skłaniało do refleksji całkiem poważnych. Zmiany nastrojów i pretekstów do zadumy dostarczył nam drugi ich spektakl oparty o tekst Chorążuka. Słowem: zdrowo nas zbulwersowali koszalinianie. Galik, Hetnarowicz, Karnicki, Żelazny, Fraczak to w sumie potęga. Ogłaszam Koszalin (1) stolicą amatorskiego teatru jednego aktora w Polsce w 1973 roku!”. (2)

„Franczakową” tradycję kontynuuje Stanisław Miedziewski. Jednoosobowe spektakle realizuje m.in. z: Mieczysławem Giedrojciem (Łagodna, Nos, O szkodliwości palenia tytoniu), Caryl Swift (Kalamarapaksa, czyli rzecz o Witkacym, Ćma), Marcinem Bortkiewiczem (m.in.: Po sezonie, Bobok Dostojewskiego, Satana), Julianem Swift-Speed (Kroki), Natalią Sikorą (Elegia kresu). A i Daniel Kalinowski, poeta, filolog, dziś wykładowca Akademii Pomorskiej w Słupsku, od roku 1992 tworzy przy Rondzie swój autorski teatr jednego aktora. Festiwal „Sam na scenie” jest więc naturalną konsekwencją działalności artystycznej Rondowców.

Pierwszy Słupski Festiwal Monodramów „Sam na scenie” odbył się w 2004 r. z inicjatywy Jolanty Krawczykiewicz i miał charakter przeglądu, spotkania. Interesująca formuła – dwie prezentacje dziennie, jedna z Polski, jedna ze Słupska – wabiła do Ronda nie tylko mieszkańców miasta, ale także publiczność z różnych stron kraju. Gośćmi trzech kolejnych edycji Festiwalu (2005-2007) byli znani i uznani aktorzy, twórcy off-owi, monodramiści ze Słupska oraz laureatki OSATJA w Zgorzelcu: Aleksandra Kugacz (2005), Ołena Cikuj (2006), Katarzyna Pielużek (2007), Magdalena Tkacz (2007).

Rok 2008 otwiera nowe karty zarówno w historii Festiwalu, jak i w historii Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego. W dniach 13-15 czerwca w Teatrze Rondo odbywa się 53. OKR – Finał Turnieju Teatrów Jednego Aktora „Sam na scenie”, który przez 25 lat odbywał się w Zgorzelcu w ramach OSATJA. (3) Gościem honorowym Spotkania jest Marian Szałecki. Zmienia się, rzecz jasna, formuła – Festiwal przybiera formę konkursu, a jego laureat, wzorem OSATJA, otrzymuje zaproszenie do udziału w listopadowych Wrocławskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora.

Pierwszą laureatką Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego – Finału Turnieju Teatrów Jednego Aktora „Sam na scenie” zostaje Marta Andrzejczyk z Olsztyna. Tym samym otrzymuje ona również nagrodę specjalną Dyrektora WROSTJA Wiesława Gerasa – Paszport WROSTJA.

____________________________________________________________________________________________________

(1) Słupsk położony był wówczas w województwie koszalińskim. Natomiast Jadwiga Galik i jej instruktor Jerzy Żelazny – „weterani” zgorzeleckich spotkań, pochodzą ze Sławna (również woj. koszalińskie).
(2) Tadeusz Burzyński, Debiutanci ścigają weteranów, „Scena” 1/1974, s.12.
(3) Ogólnopolskie Spotkania Amatorskich Teatrów Jednego Aktora są inicjatywą Mariana Szałeckiego i po raz pierwszy odbyły się w 1971 r. w Pieńsku. Przez następne lata odbywały się w Zgorzelcu. Turniej Teatrów Jednego Aktora Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego po raz pierwszy odbył się w ramach OSATJA
w 1983 r.